Zingend terug in de tijd met het Tovertafel-spel Platenspeler

Wil je op een gezellige manier terug in de tijd met jullie bewoners? Dat kan met het muzikale spel ‘Platenspeler’. Hoe kwam dit spel tot stand? En waarom is het zo geschikt voor mensen met dementie? Hester van Zuthem, ontwerper voor de Tovertafel, vertelt.

Veel Tovertafel-spellen komen tot stand naar aanleiding van een idee uit het veld. Hester: “Iets met liedjes. Die vraag hebben wij vaak gekregen. Bijvoorbeeld in ontwerpsessies met zorgexperts kwam die wens naar voren. En dat is niet zo gek. Mensen met dementie kunnen soms niet meer goed praten, maar zingen kunnen ze vaak nog wel. Daar wilden we iets mee doen.”

Initiatief

Over de positieve invloed van muziek op het brein en op mensen met dementie is veel geschreven. Prof. dr. Erik Scherder schreef er het boek Singing in the brain over. Maar hoe verwerk je het concept ‘samen zingen’ tot een Tovertafel-spel? Hester: “Het was nog best wel lastig om te bedenken in welke vorm we met de liedjes en de Tovertafel aan de slag wilden. Het bijzondere van de Tovertafel is nu juist dat de Tovertafel-spellen zélf het initiatief nemen: iets wat mensen met vergevorderde dementie vaak niet meer doen. De spellen van de Tovertafel lokken interactie uit, waardoor spelers worden uitgedaagd om in actie te komen.”

Naar een hoger niveau

“‘Platenspeler’ heeft te maken met reminiscentie en met vroeger. Hoe konden we de Tovertafel én de ouderwetse platenspeler naar een hoger niveau tillen door middel van een spel? We hebben veel varianten van het spel getest in de praktijk. Uiteindelijk hebben we er samen met zorgexperts voor gekozen dat de zorgmedewerker met de afstandsbediening liedjes kan uitkiezen, maar dat de platenbak zelf een plaat uitkiest als je even moet weglopen als begeleiding.”

“Met dit vrolijke spel kun je de hele ruimte betrekken bij wat er op tafel gebeurt.”

Kleine verrassingen

‘Platenspeler’ is zo ontworpen dat ook de mensen voor wie zingen niet meer zo makkelijk is, toch worden uitgedaagd. “Er zitten kleine verrassingen in het spel. Zoals de muzieknootjes die tevoorschijn komen als je de plaat aanraakt. Zo kunnen mensen die de woorden niet weten toch meedoen. Met dit vrolijke spel kun je de hele ruimte betrekken bij wat er op tafel gebeurt. En het heeft nog een voordeel ten opzichte van de ouderwetse platenspeler: de gezelligheid is heel makkelijk en op elk moment van de dag te organiseren omdat je niets uit de kast hoeft te trekken. Ken je dat krassende geluid als je de naald verkeerd op de plaat legt? Dat is verleden tijd!”