Uitdaging voor mensen in de vroegere fasen van dementie

“Hoe kunnen we de Tovertafel nog beter laten aansluiten tijdens de hele dementiereis?” De ontwerpers bij Tover onderzochten het en ontwikkelden in co-design drie uitdagende spellen voor mensen in de vroege- tot middenfase van dementie.

“De Tovertafel is ontstaan uit een promotieonderzoek van Hester Le Riche naar het doorbreken van apathie bij mensen in de latere fasen van dementie”, vertelt spelontwerper Hester van Zuthem. “We zien echter dat de Tovertafel steeds vaker wordt gebruikt bij zorginstellingen waar ook cliënten in de vroegere fasen van dementie komen. Dit was de reden om een onderzoek te starten en een serie spellen te gaan ontwerpen, specifiek voor mensen met lichtere dementie.”

“Voor het koppie interessant”

Hester vertelt: “Het onderzoek begon met een aantal interviews met zorgmedewerkers, waaruit al gauw bleek dat er behoefte is aan meer uitdaging.” Zo zei een van de zorgmedewerkers: “Voor onze bewoners moeten de spellen vooral ‘voor het koppie’ interessant zijn. Bijvoorbeeld iets op gebied van taal of raden. Spreekwoorden gaan er altijd in!”

Vervolgens is een aantal testen gedaan met spellen voor verschillende niveaus. “Eén spel bleek een beetje té snel te gaan, maar andere spellen pasten qua uitdaging goed bij de groepen”, vertelt Hester. “We merkten dat een spel met een duidelijk doel de aandacht beter vasthoudt en voor de fanatiekelingen een extra beloning geeft.”

Meer uitdaging, invloed en competitie

Met de resultaten van dit vooronderzoek zijn spellen ontwikkeld met meer cognitieve uitdaging en meer invloed op de uitkomst. Ook werd er meer nadruk gelegd op samenspel en competitie. Op zeven locaties zijn deze spellen getest en de beste drie werden in co-design met zorglocaties verder ontwikkeld.

“Het is onze intentie om de Tovertafel inzetbaar te maken op de gehele dementiereis.”

Hester: “Het is onze intentie om de Tovertafel inzetbaar te maken op de gehele dementiereis, maar wat voor mensen in het vroege- tot middenstadium perfect aansluit, kan voor mensen in een later stadium van dementie te uitdagend zijn. Het is daarom belangrijk goed op te letten op de reactie om het voor iedereen leuk te houden.”

Drie uitdagende spellen

Woordenmaker

De nieuwe spellen heten ‘Woordenmaker’, ‘Voetbalpotje’ en ‘Hobbysets’. Bij ‘Woordenmaker’ raden de spelers welke letter mist in het vijfletterwoord midden op de tafel. Naast de cognitieve uitdaging is het spel ook een gespreksstarter. Zo verzuchtte een speelster tijdens een speltest bij het zien van het woord ‘geluk’: “Oh, geluk. Geluk in de liefde”

Voetbalpotje

En wie heeft er vroeger nu niet voetbal gespeeld of gekeken? Met ‘Voetbalpotje’ wordt beweging en fanatisme aangewakkerd door de mogelijkheid om doelpunten te scoren. Voor de echte pro’s kan het spel zelfs op de vloer geprojecteerd worden, zodat (zittend) met de voeten gespeeld kan worden. Goed voor de oog-voetcoördinatie!

Hobbysets

Het spel ‘Hobbysets’ stimuleert het leggen van verbanden. De spelers worden uitgedaagd om logische combinaties te maken tussen de alledaagse voorwerpen op het plaatje. Bij een gieter hoort een… plant. Naast cognitief uitdagend is het spel vooral sociaal. Welke onderwerpen herkennen de spelers? Wellicht komen er wel nieuwe verhalen van vroeger boven tafel.

Meer weten over hoe wij ontwerpen?

Hoe ontwerp je spellen voor mensen met een cognitieve uitdaging? Volgens ons begint het bij je verplaatsen in hun belevingswereld. Omdat wij producten willen ontwikkelen die zo goed mogelijk aansluiten bij de wensen en behoeften van onze doelgroepen, ontwikkelen wij die producten samen met hen.