Tovertafel geeft mensen met verstandelijke beperking zelfvertrouwen
Hoe kun je mensen met een verstandelijke beperking en bewegingsproblemen op een zo leuk mogelijke manier leren om hun benen beter te gebruiken? Bij ‘benen’ denk je misschien niet direct aan de Tovertafel, maar Esther Zweden, fysiotherapeut bij Siza, dacht out of the box.
Organisatie Siza ondersteunt mensen met een verstandelijke, lichamelijke of meervoudige beperking en mensen met een vorm van autisme of niet-aangeboren hersenletsel. Als fysiotherapeut behandelt Esther mensen met een matige tot ernstige verstandelijke beperking. “Het is vaak lastig om oefeningen te verzinnen die leuk blijven voor de cliënten”, vertelt Esther. “Als je niet goed duidelijk kunt maken waarom een oefening belangrijk is, is het moeilijk om mensen uit te dagen die oefening steeds weer te blijven herhalen. Op een locatie waar mensen met een matige verstandelijke beperking woonden, kreeg ik te maken met 3 dames die moeite hadden met lopen. Er was een Tovertafel aanwezig op deze locatie en toen ik een aantal cliënten daar ontzettend geanimeerd mee zag spelen, ging er een lampje bij mij branden: kunnen we de Tovertafel niet inzetten als ‘Tovervloer’ om de fysiotherapie interessanter te maken?”
Op het puntje van de stoel
Esther stapte met haar idee naar de afdeling Business Development binnen Siza, en samen startten zij een onderzoek op om te kijken of en hoe de Tovertafel kon worden ingezet tijdens de fysiotherapie en welke resultaten ermee kunnen worden geboekt. “Samen met de 3 dames die moeite hadden met lopen, zijn we het onderzoek gestart. Voorafgaand aan de therapieën deden we een Berg Balance Scale om te meten op welk niveau we van start gingen. Vervolgens werd er gedurende 3 maanden 3 keer per week met de ‘Tovervloer’ gespeeld. Ikzelf kwam 1 keer per week langs om een half uur te oefenen met onze cliënten en die tijd vloog elke keer voorbij.”
“De tijd vloog elke keer voorbij.”
De cliënten begonnen met oefeningen vanuit een zittende houding. Ze mochten bijvoorbeeld proberen om de sterren met hun benen aan te raken, of op de bloemen te stampen met hun voeten om ze groter te maken. “Op een gegeven moment zag ik de dames steeds verder op het puntje van hun stoel gaan zitten om óók nog even die bloem te pakken die wat verder van ze vandaan was. We gingen steeds een stapje verder. Oefeningen vanuit stand, een rondje draaien om je as.”
Vergeten van je angst
Na 3 maanden deed Esther opnieuw een Berg Balance Scale. “Ik dacht: ‘Wat is hier gebeurd?!’ De cliënten waren zoveel vooruitgegaan. Eén dame was van 18 naar 45 punten gegaan. Dan moet je denken aan dat ze nu vanuit stand een voorwerp van de grond kan pakken. Iets wat ze eerst niet voor mogelijk had gehouden. Dat is echt een groot verschil.”
Volgens Esther was het grootste verschil met de eerste meting, dat de groep veel meer durfde en zelfs plezier beleefde aan de oefeningen: “Ze gaven zelf aan dat hun benen zoveel sterker waren geworden. Het kwam met name door het feit dat ze zichzelf bewegingsstrategiën hadden aangeleerd. Met de Tovertafel hadden we, in elk geval voor deze individuen, een betere manier gevonden om samen te leren ergens omheen te lopen, om iets op te rapen. De Tovertafel daagde ze steeds weer uit om nog een stapje verder te gaan. En ze kwamen erachter dat ze het wel konden! Omdat ze zelf met bewegingsoplossingen kwamen. Ik vond het prachtig om te zien.”
“De Tovertafel daagde ze steeds weer uit om nog een stapje verder te gaan.”
Kan de Tovertafel ook op deze manier worden ingezet voor mensen met een ernstige verstandelijke beperking? “Dat willen we nu gaan onderzoeken. Dit onderzoek hebben we in 2016 uitgevoerd en nog steeds zijn de dames aan het oefenen – herhaling en herkenning voor hen is fijn. Nog steeds gaat het lopen beter. We zijn bezig om ook op andere locaties van Siza een Tovertafel te krijgen, want we zien zoveel verschil. Spannende dingen zijn gewoon heel eng voor deze doelgroep, maar door de Tovertafel vergeten ze hun angst.”
Meer weten over de rol van onderzoek?
Om spellen te ontwikkelen die bijdragen aan de kwaliteit van leven van onze doelgroepen en die goed passen binnen hun (zorg)omgeving, doen wij bij Tover zelf onderzoek in samenwerken met onderwijsinstituten.